Cable pooling

De uitdaging op het elektriciteitsnet

Doordat steeds meer mensen zelf groene stroom opwekken en het aantal zonne- en windparken toeneemt neemt de druk op het elektriciteitsnet toe. De netbeheerders kunnen geen oneindige hoeveelheid aansluitingen toelaten op het elektriciteitsnet, als we dat wel doen raakt het energienet overbelast en dat kan er voor zorgen dat we de opgewekte stroom niet meer kwijt kunnen. Cable pooling kan bijdragen aan de oplossing van dit probleem.

Wat is cable pooling?

Cable pooling is een duurzame techniek waarbij de aansluiting van een windmolen of zonne-installatie efficiënter wordt benut door er een andere duurzame energieopwekker aan te koppelen. Wanneer er een zonnedak wordt gerealiseerd naast een windmolen, kan dit zonnedak worden aangesloten op de windmolen. Op deze manier kan een duurzame energiebron worden aangesloten op het elektriciteitsnet zonder dat er een nieuwe aansluiting nodig is. Toch wordt daarmee de hoeveelheid groene stroom die naar het elektriciteitsnet gaat niet minder, waarom is dit dan een oplossing? Dat leggen we uit met een fictief voorbeeld:

In een bepaalde regio kan het net maximaal 3MW aan. In deze regio staan drie windmolens met een aansluiting van 1MW. Dat betekent dat er 1MW stroom door deze aansluiting moet gaan. De netbeheerder heeft deze aansluiting verkocht aan de eigenaar van de windmolen en moet dus zorgen dat de windmolen altijd 1MW stroom kan terugleveren aan het net. Op het moment dat er weinig wind is, wordt niet de volledig aansluiting benut. Toch kan de netbeheerder niet nog een aansluiting vrijgeven voor een zonnedak of zonnepark, de capaciteit van 3MW is immer al gevuld door de drie windmolens. Wanneer het plots toch harder begint te waaien moeten de windmolens deze capaciteit kunnen leveren op het stroomnet, daartoe is de netbeheerder verplicht omdat hij hierover afspraken heeft gemaakt met de windmoleneigenaren tijdens de aanleg. Door het zonnedak of zonnepark aan te sluiten op de aansluiting van de windmolen kan de zonne-installatie wel gebouwd worden. Maar wat als het hard waait en de zon schijnt ook, hoe zit het dan?

Uitdagingen

Nieuwe technieken brengen altijd uitdagingen met zich mee. De grootste uitdaging bij cable pooling is de afstemming tussen de netbeheerder, het meetbedrijf en de eigenaren van de verschillende duurzame opwek-installaties, die nauw samen moeten werken. De aansluiting mag natuurlijk niet overbelast raken en wanneer zowel de wind als de zon aanwezig is moeten ze elkaar niet in de weg zitten. Hier moeten duidelijke afspraken gemaakt worden. De technische oplossingen die nodig zijn voor cable pooling zijn vaak relatief snel duidelijk. De afspraken tussen de verschillende partijen zijn ingewikkeld, dus is het belangrijk hier op tijd mee te beginnen. 

Cable pooling zorgt voor verandering

De kans is groot dat er bij de bouw van nieuwe duurzame energieprojecten rekening wordt gehouden met cable pooling. Doordat het aantal zonnepanelen en windmolens in Nederland de komende jaren toe zal nemen, neemt ook de druk op het elektriciteitsnet toe. Door nieuwe zonneparken bij windmolens te bouwen kunnen we deze druk iets afnemen. Maar ook voor bedrijven is het interessant, zo hebben we op een van onze windmolens een aantal schuren met zonnedaken aangesloten in Lelystad. Dankzij cable pooling krijgen ondernemers in gebieden waar het elektriciteitsnet vol is toch de kans om bij te dragen aan een duurzamer Nederland.

Technische aspecten van cable pooling

Zoals hierboven aangegeven komen er een aantal technische en organisatorische aspecten kijken bij cable pooling. De organisatorische aspecten zijn per locatie, type duurzame energie opwekkers en eigenaar van de opwekker verschillend. De technische aspecten van cable pooling kunnen ook verschillen per project, maar de technische basis is vaak gelijk.

Het grote voordeel van cable pooling zit in het feit dat je een aansluiting vaker en efficiënter benut door er wind- en zonne-energie door de aansluiting naar het elektriciteitsnet te brengen. De technische uitdaging hierin is om er voor te zorgen dat de gecombineerde opwek van zon en wind niet de aansluitingscapaciteit te boven gaat.

Hiervoor wordt een vermogensregelaar gebruikt die real-time meet hoeveel opwek de windturbine(s) opwekt en hoeveel de zonnepanelen opwekken. Als de opgetelde opwek in de buurt van de aansluitcapaciteit komt zal één van de twee opwekinstallaties “geknepen” moeten worden , waardoor de opwek tijdelijk verlaagd wordt. Afhankelijk van het project en de financiële gevolgen kan dit of wind of zon zijn.

Bij het project met Maatschap Verwolf (zonnedak cable pooling met een windturbine), staat de vermogensregelaar met een communicatielijn in direct contact met de omvormers van de zonne-installatie. Op het moment dat de gecombineerde opwek te hoog wordt, gaat er een signaal van de vermogensregelaar naar de omvormers van PV-installatie om het opwekvermogen te verlagen. Hierdoor blijft de gecombineerde opwek binnen de maximale aansluitcapaciteit.

Daarnaast zijn twee termen belangrijk bij cable pooling en moet er een keuze worden gemaakt welke van de twee gebruikt wordt. Dat zijn MLOEA (Meerdere Leveranciers Op Één Aansluiting) en het GDS (Gesloten Distributie Systeem). MLOEA betekend dat je een aansluiting meerdere allocatiepunten geeft, bijvoorbeeld een primair allocatiepunt (PAP) en een secundair allocatiepunt (SAP). Waarbij achter deze verschillende aansluitpunten wind of zon opwek met ieder een eigen meter geplaatst kunnen worden en daarmee samen op één aansluiting aangesloten zijn op het elektriciteitsnet.

Een GDS betekent dat er gesloten elektriciteitsnet wordt aangelegd dat alleen gebruikt wordt voor een bepaald aantal aangeslotenen, bijvoorbeeld twee windparken en een zonnepark. Dit gehele elektriciteitsnet heeft één aansluiting op het openbare net van de netbeheerder. Pure Energie maakt op verschillende locaties gebruik van MLOEA en op andere locaties van een GDS. Het project bij Maatschap Verwolf in Lelystad is een mooi voorbeeld van cable pooling met MLOEA, Windplan Groen is een voorbeeld van een GDS.