Jaaroverzicht schommelende gasprijzen

Deze 10 momenten waren cruciaal

Op donderdag 9 december 2021 brak de gasprijs voor het eerst structureel door de grens van €100,- per megawattuur (MWh).De beurs waarop de energie wordt verhandeld werkt in de eenheid megawattuur (MWh) dat is 1000 kilowattuur (kWh), een gemiddeld Nederlands huishoudens verbruikt zo’n 2750 kWh per jaar.Dit resulteerde op dat moment in een ongekend hoge prijs voor stroom. Later bleek dit pas het begin van een onstuimig jaar waarbij de prijs opliep tot wel €330,- per MWh. Inmiddels zijn we een jaar verder: tijd voor een terugblik.

Ontwikkeling gasprijzen Pure Energie

1. Donderdag 9 december 2021: kou en zorgen om Russische levering van gas

We zitten nog midden in de coronapandemie. De verwachtte afname van het energiegebruik (vooral door de industrie) blijft deels uit. De vraag naar gas blijft hoog en de voorraden van veel Europese landen zijn onvoldoende gevuld. Nu de temperatuur begint te dalen nemen de zorgen toe. De vraag naar gas stijgt. Ondertussen discussiëren Duitsland en Rusland over de ingebruikname van de zogenaamde Nord Stream 2: een tweede gasleiding vanuit Rusland richting West-Europa. Er zijn zorgen over de afhankelijkheid van het Russische gas en wat dit met de rol van Rusland doet op het politieke wereldtoneel. De zorgen, en dus stijging van de prijs, zet door tot 22 december.

2. Woensdag 22 december 2021: schepen met LNG dempen de prijzen

Om de druk op de markt te verlagen wijken we uit naar andere landen voor de levering van gas. Uit onder andere de Verenigde Staten en Qatar komen schepen vol LNG richting Europa. LNG staat voor liquid natural gas, of zoals we het in Nederland noemen: vloeibaar gemaakt aardgas. Dankzij de komst van de schepen neemt het aanbod op de handelsmarkt toe en dalen de prijzen. Er volgt een periode van zo’n twee maand waarin de prijs tussen de 70 en 100 euro schommelt. Tot 24 februari: de dag waarop Rusland besluit Oekraïne binnen te vallen.

3. Donderdag 24 februari 2022: inval in Oekraïne en uitstel Nord Stream 2

De angst die al een aantal weken in de lucht hangt wordt werkelijkheid: Rusland valt Oekraïne binnen en zorgt voor internationale onrust. De gasprijzen schieten direct omhoog. Een tegenreactie van Duitsland draagt ook bij aan deze prijsstijging: het goedkeuringsproces voor de eerdere benoemde Nord Stream 2 wordt opgeschort als pressiemiddel tegen de Russen. Dit resulteerde direct in nog meer zorgen op de handelsmarkt. Begin maart loopt de prijs nog heel iets terug, maar op 4 maart wordt de volgende prijsstijging ingezet.

4. Vrijdag 4 maart 2022: internationale sancties tegen Rusland

Vanuit de hele wereld volgen er politieke maatregelen als tegengeluid op de inval in Oekraïne. Er wordt gedreigd met een verbod op het importeren van Russische olie, Russische banken worden uitgesloten van internationale betalingen en Russisch vliegverkeer is niet meer welkom in het internationale luchtruim. Dit zijn enkele voorbeelden van sancties om Rusland te straffen. De koers van de roebel zakt in, maar de onrust op de energiemarkt neemt juist toe. In enkele dagen tijd stijgt de prijs van zo’n 90 euro naar 227 euro per MWh. Op dat moment een prijs van ongekende hoogte. Ter vergelijking: een jaar eerder was deze prijs zo’n 16 euro.

5. Donderdag 10 maart 2022: meer LNG zorgt voor (een beetje) rust

Doordat de Russische gasleveringen vooralsnog door blijven gaan en het aantal schepen dat richting Europa komt met LNG toeneemt, komt de markt een klein beetje tot rust. De hoge piek van 227 euro wordt achtergelaten en de prijs schommelt een periode tussen de 100 en 130 euro. Totdat Rusland eind maart nieuwe internationale maatregelen aankondigt.

6. Dinsdag 29 maart 2022: Poetin eist roebels voor gas

Om de ingezakte koers van de Russische roebel te redden grijpt Vladimir Poetin naar een nieuw middel: hij geeft staatsenergiebedrijf Gazprom de opdracht om bij de levering van energie aan Westerse landen uitsluitend in roebels te handelen. Weer een gebeurtenis die zorgt voor opschudding: de prijzen nemen toe met zo’n 20%. Gelukkig houdt de stijging niet lang aan. Er volgt een relatief stabiele periode van zo’n twee maand. De temperaturen stijgen en de zorgen om gas en stroom verdwijnen iets meer naar de achtergrond. Tot half juni: dan klinkt het startschot voor een lange periode van zelden vertoonde pieken.

7. Maandag 13 juni 2022: verdere vermindering van gasleveringen

Op maandag 13 juni neemt de toevoer van gas naar Duitsland door de Nord Stream 1 flink af. Volgens Gazprom heeft dit te maken met technische problemen. In een week tijd halveert de hoeveelheid gas die via deze leiding richting West-Europa komt. De gevolgen hiervan zijn direct zichtbaar op de markt: aan het einde van de week halverwege juni is de prijs met 50% gestegen. Er volgt een zomer vol prijsstijgingen vanwege onzekerheid bij veel Europese landen. Het hoogtepunt lijkt op 22 augustus met 272 euro per MWh te zijn bereikt. Althans, dit blijkt opnieuw het hoogtepunt tot op dat moment. Enkele dagen later breekt de gasprijs door de ongekende hoogte van 300 euro.

8. Maandag 25 augustus 2022: de Nord Stream 1 gaat helemaal dicht

Eind augustus van dit kalenderjaar meldt Gazprom dat de Nord Stream 1 dicht gaat voor onderhoud. De reeds verminderde gaslevering uit Rusland ligt nu helemaal stil. En het effect is terug te zien in de prijzen die voor het eerst door de grens van 300 euro breken. Op 26 augustus noteren we een historische prijs van 330 euro per MWh. Gelukkig blijkt dit tot op de dag van vandaag een negatief hoogtepunt en houdt deze prijs niet lang stand.

9. Dinsdag 30 augustus 2022: toename levering en gevulde voorraden

De laatste dagen van augustus staan in het teken van een prijsdaling. De piek van een week eerder wordt achtergelaten en de prijs daalt weer onder de 200 euro. Dit heeft een aantal oorzaken. Allereerst is het onderhoud aan de Nord Stream 1 afgerond, er stroomt weer gas richting Duitsland. Vanuit Noorwegen neemt de aanvoer ook toe. Tot slot hebben verschillende Europese landen aangekondigd hun gasverbruik flink te verminderen aan de hand van concrete maatregelen op (voornamelijk) industrieel vlak. Hierdoor daalt de vraag naar gas en dus ook de prijs. De daling zet in deze periode flink door met soms een kleine prijsstijging tussendoor. Tot op heden hebben we nog één piek gezien die goed te verklaren is.

10. Dinsdag 27 september 2022: explosies bij Nord Stream 1 en 2

In een redelijk stabiele septembermaand wat betreft gasprijzen zien we aan het eind toch nog een duidelijke uitschieter. Op 27 september worden er explosies gemeten bij de Nord Stream 1 en 2. Vlakbij het Deense eiland Bornholm meten zowel de Deense als Zweedse autoriteiten een behoorlijke explosie. De reactie op de beurs is duidelijk: een stijging van ruim 20%, maar de zorgen nemen snel af en de prijs zet een verdere daling in. Die trend zet zich tot op de dag van vandaag door.

De huidige stand van zaken

Momenteel zijn de Europese gasvoorraden goed gevuld, de relatief hoge temperaturen in oktober zorgden voor een flinke prijsdaling. Op 1 november zagen we zelfs een prijs van 21 euro voor een MWh. Een prijs die we voor het laatst zagen in april 2021. Inmiddels is de temperatuur flink gezakt en zien we dat de prijzen weer wat omhoog gaan. Wat de prijs verder zal doen is niet te voorspellen. We verwachten dat de prijzen voor een langere tijd op een hoog niveau blijven. Ook de invloed van internationale incidenten zal aanblijven waardoor de onverwachte pieken nog niet uit beeld verdwijnen.

Achtergrond bij dit artikel

Bij het maken van dit artikel hebben we gebruik gemaakt van de zogenaamde D+1-prijzen. Daarbij wordt gekeken naar de gasprijzen van de dag erna. In deze data zijn actuele gebeurtenissen het best zichtbaar in de prijsontwikkeling doordat er direct gereageerd wordt op berichtgeving rondom energie.