Hoe is het om te wonen in de buurt van een windmolen? Als wij een nieuw idee hebben voor windmolens is dat vaak dé vraag die vooral omwonenden van de mogelijke nieuwe windmolens hebben. Windmolens maken immers geluid, veroorzaken slagschaduw, vallen op door hun grootte en veruit de meeste mensen hebben weinig tot geen ervaring met windmolens in hun buurt. Dus heel begrijpelijk dat omwonenden zich dan afvragen wat ze ervan kunnen verwachten.
In gesprek met omwonenden
Om daar een antwoord op te geven, onderzocht Elise Olde Monnikhof (inmiddels oud-student Urban Planning aan hogeschool Saxion in Deventer) in opdracht van het Lectoraat Duurzame Leefomgeving van Saxion voor haar afstudeeronderzoek hoe het is om te wonen, werken en recreëren in de omgeving van Windpark Kloosterlanden in Deventer. Ze sprak daarvoor met omwonenden, bedrijven en andere betrokkenen uit de omgeving van deze twee windmolens. Haar conclusie? Veruit de meeste mensen hebben geen last van bijvoorbeeld het geluid, de slagschaduw of het zicht op de windmolens.
De omgeving raakt gewend aan de windmolens
Deze alinea uit het onderzoek vat de interviews met omwonenden en andere betrokkenen uit de omgeving goed samen:
“De mensen die rondom de windturbines in Deventer wonen, werken of recreëren staan overwegend positief tegenover veel van de effecten die turbines met zich meebrengen. Er is eigenlijk maar één effect dat op dit moment enige lasten oplevert. Dat is het effect slagschaduw. Op sommige dagen in het voor- en najaar wordt de slagschaduw als onaangenaam ervaren. Ten opzichte van vijf jaar geleden zijn de ervaringen van de slagschaduw wel positiever geworden. Dit komt mede door het optreden van gewenning van het effect en enkele maatregelen die genomen zijn om de hinder van de slagschaduw te reduceren. Deze onprettige beleving geldt overigens maar voor een gedeelte van de omgeving. Alleen bedrijven in de nabije buurt van windturbines ervaren dit effect als onprettig. De overige effecten worden, wanneer deze opgemerkt worden, niet als negatief ervaren. Veel mensen staan niet meer stil bij de effecten van de windturbines of überhaupt bij de aanwezigheid van de turbines zelf. Het is heel normaal dat ze er staan en het is al helemaal gewend. Wel gaat de voorkeur uit naar een actieve werking van de turbines. Als ze stil staan wordt toch een soort van teleurstelling beleefd.”
Uit haar onderzoek blijkt dat vijf jaar geleden, toen de windmolens nog moesten worden gebouwd, de omgeving een stuk negatiever tegenover windenergie stond. “Dat is, op het effect van slagschaduw bij een aantal bedrijven na, compleet omgeslagen”, aldus het onderzoek. “De omgeving ervaart geen ongemakken en is aan de aanwezigheid van de turbines gewend.”
Slagschaduw bij bedrijven
Uit het onderzoek blijkt dat vooral bij bedrijven ten noorden van de windmolens de slagschaduw hinderlijk kan zijn. Daar zijn we mee bekend en daar hebben we ook iets aan gedaan. Voor bijvoorbeeld woningen in de omgeving van windmolens geldt dat deze niet meer dan zes uur per jaar mogen worden geraakt door de slagschaduw. Voor bedrijven geldt deze regelgeving niet. Daarom hebben wij en Deventer Energie, die energiecoöperatie die mede-eigenaar is van de twee windmolens, zelf besloten deze windmolens vaker stil te zetten om de hinder van slagschaduw ook voor de bedrijven te beperken.
Onze werkwijze bij nieuwe windmolens
We zien dat veel mensen niet weten wat ze kunnen verwachten als er windmolens bij hen in de buurt worden gebouwd. Dit onderzoek geeft een indruk dat de ervaren overlast meevalt. Een kanttekening is natuurlijk dat niet met alle omwonenden, bedrijven en andere betrokkenen in de omgeving van dit windpark is gesproken. Dat zou meer tijd kosten dan Elise had voor haar afstudeeronderzoek… Dat erkent ze zelf ook, maar er zijn wel voldoende gesprekken gevoerd om een goede indruk te krijgen.
Wij vinden het belangrijk om omwonenden vanaf het begin van een project direct duidelijk en volledig te informeren. Ook over de eventuele hinder die ermee gepaard kan gaan. Onze ervaring is dat open en heldere communicatie en betrokkenheid van de omgeving essentieel is. Het onderzoek van Elise onderstreept dat belang nog eens. Dit soort projecten gaan om vertrouwen, en dat moet je verdienen.
Dit verhaal is geschreven door Matthijs Oppenhuizen, omgevingsmanager bij Pure Energie.
